Hoe de bouw van een woonwijk in Deventer tot minder ziektekosten leidt

Duurzaam bouwen is nog lang geen norm in de bouw en projectontwikkeling. Toch biedt deze aanpak, die draait om het integraal en vanaf het begin meenemen van duurzaamheid, interessante kansen voor de sector. Om te testen wat duurzaam bouwen in de praktijk inhoudt – en wat het kan opleveren – zijn een aantal partijen aan de slag gegaan met het nieuwe dorp Steenbrugge aan de rand van Deventer. Deze pilot is vooral gericht op het onderzoeken van de impact. Het doel is de hele bouwsector hiervan te laten leren. De eerste resultaten zijn alvast veelbelovend.

Duurzaam – of: natuurinclusief – bouwen zet natuurlijk kapitaal centraal. Deze bouwmethode biedt volop kansen voor een positieve impact op welzijn en behoud van natuur. In de gebiedsontwikkeling van Steenbrugge ging dat vooral om natuurlijk kapitaal in de breedste zin: hoe kan de bouw van een woonwijk zorgen voor positieve impact op klimaatadaptatie, biodiversiteit, welzijn en CO2-vastlegging?

Duurzaamheid als uitgangspunt

De aanpak moest een conceptueel raamwerk vormen voor het realiseren van duurzame woonomgevingen. De realisatie van de woonwijk is een samenwerking tussen Gebiedsontwikkelaar BPD (Bouwfonds Property Development), Le-Clercq Planontwikkeling, Bemog Projectontwikkeling, Luc Bos als stedenbouwkundige, Woonbedrijf Ieder1 en Gemeente Deventer. Bij de start van de ontwikkeling was duurzaamheid het uitgangspunt waarbij ook gelet werd op het tegengaan van de teruggang van biodiversiteit, verbeteren van de sociale cohesie en positieve invloed van groen op het welzijn van de bewoners van de wijk. Als onderdeel van het Maatschappelijk Programma Natuurlijk Kapitaal is op initiatief van MVO Nederland samen onderzocht wat de resultaten en effecten zijn van de natuurinclusieve aanpak in en rond het plangebied. Om deze effecten vervolgens te waarderen zodat deze meegenomen kunnen worden in de business case en beleidsvorming.

Transitie naar een gezonde stad

Inmiddels is de eerste fase van Steenbrugge gerealiseerd en zijn veel huizen bewoond. Uit het onderzoek blijkt dat een groene inrichting leidt tot groter welzijn van bewoners. Dit zorgt ook voor een forse kostenbesparing op het gebied van ziektekosten, net als dat de kosten gerelateerd aan ziekteverzuim verminderden. Het bespaarde bedrag kwam in dit geval uit op ongeveer negen ton euro per jaar. Sleutelfactoren hiervoor zijn dat groen de stress bij mensen reduceert én sociale interactie bevordert. Groen nodigt bovendien uit tot regelmatige interactie met anderen, wat op zijn beurt de gezondheid positief beïnvloedt. Ook zorgt uitzicht op groen voor een grotere weerbaarheid tegen stressvolle gebeurtenissen.

Prijsvraag voor groenste tuin

In dit project hebben alle betrokken partijen een aantal specifieke maatregelen genomen. Naast het vergroten van de gemeenschappelijke groene ruimte is er bijvoorbeeld ingezet op het stimuleren van bewoners om hun tuin groen in te richten. Dit via een prijsvraag waarin deelnemers een nieuwe tuin konden winnen. Uit de analyse bleek dat er met name op dit vlak slimme keuzes zijn te maken. Door beplanting beter af te stemmen op lokale soorten is de impact op biodiversiteit bijvoorbeeld veel groter. Op milieugebied zijn er ook positieve resultaten te zien. Zo dragen de groene inrichting en onverharde bodem bij aan waterafvoer- en bergingsopgaven, wat waardevol is bij extreme regenval. De aanwezigheid van groen in de wijk zorgt ook voor het tegengaan van hittestress, iets wat vanwege klimaatverandering steeds belangrijker wordt.

Steenbrugge is een van de twee gebiedsgerichte coalities in de bouw die MVO Nederland selecteerde binnen het Maatschappelijk Programma Natuurlijk Kapitaal. Steenbrugge vormt samen met duurzaam schakelstation ‘De Laarberg’ voorbeelden van de toepassing van natuurlijk kapitaal in de bouwsector. Binnenkort komen de belangrijkste lessen uit dit project beschikbaar voor iedereen.