Hoe we natuurinclusief bouwen vandaag nog kunnen regelen in ons beleid
Laatst geupdate: dinsdag 14 februari 2023
Natuurinclusief bouwen is een term die je steeds vaker hoort in de bouwwereld. Maar wat is het precies? En wat zijn de kansen en mogelijkheden om de natuur te integreren in de bebouwde omgeving? In deze gastblog van Annick van der Harten (Catch Legal) kijken we naar manieren om natuurinclusief bouwen te stimuleren.
Laten we beginnen bij het begin: wat verstaan we eigenlijk onder natuurinclusief bouwen? Bij natuurinclusief bouwen wordt bij nieuwe ontwikkelingen, herontwikkelingen of renovaties zo veel mogelijk rekening gehouden met de bestaande natuur. Hierbij dragen ontwikkelingen en bouwwerken bij aan de lokale biodiversiteit en natuurwaarden. Het voornaamste doel is om de biodiversiteit van de omgeving niet alleen te behouden, maar ook te beschermen en zelfs te verbeteren. Dit is wezenlijk anders dan bijvoorbeeld bij klimaatadaptief bouwen, waarbij het vooral gaat over het wegnemen van de (negatieve) effecten van klimaatverandering op de bebouwde omgeving.
Hoe bescherm je en integreer je de natuur dan?
Natuurinclusief bouwen kan met slimme, technische oplossingen die de natuur integreren, bevorderen en behouden. Het gaat dus niet alleen over het aanbrengen van voorzieningen aan gebouwen, maar ook over inrichting van tuinen, groenstroken, bermen, openbaar groen en parken. Denk aan het verzorgen van nest- en verblijfplaatsen voor vogels en vleermuizen, het gebruik van biologische wanden die ruimte laten voor bewoning door diersoorten en het kiezen voor tuinen met verschillende plantsoorten. Ook groene daken, groene muren en het slim omgaan met verlichting zijn vormen van natuurinclusief bouwen. Tip is wel om voor de start van een ontwikkeling informatie in te winnen bij een deskundige of ecoloog over welke maatregelen daadwerkelijk zinvol zijn. Ook kan het op tijd in gesprek gaan met het bevoegd gezag (veelal de gemeente) een verhelderend beeld geven van kansen en (on)mogelijkheden behorend bij het beoogde plan- of projectgebied.
Bijzondere projecten en (lokale) initiatieven
Er zijn al volop voorbeelden van duurzame gebiedsontwikkeling en nieuwe projecten die natuurinclusief bouwen actief stimuleren. Zo wordt momenteel gewerkt aan een initiatief om de mogelijkheden voor groene bedrijventerreinen te onderzoeken. Daarbij werkt MVO Nederland – het grootste duurzame-bedrijvennetwerk van Europa – aan pilots om de kansen en belemmeringen in kaart te brengen. Het doel van dit initiatief is om te komen tot een systematische aanpak voor de vergroening van bedrijventerreinen te ontwikkelen.
De gemeente Breda werkt aan de ontwikkeling: ‘Stad in het park Breda’, met daarin de ambitie om in 2030 de eerste Europese stad te zijn die in een groen park ligt. Hiervoor moet de stad nog 150 hectare grond ontwikkelen, waarbij zij bestaand gebied zoveel mogelijk vergroenen.
Lees verder onder de afbeelding
De Universiteit van Wageningen beoogt met het project ‘High Tech voor meer biodiversiteit rondom Dairy Campus’ een innovatief, high-tech natuurinclusief bedrijfssysteem te ontwerpen dat goed past in de fysieke leefomgeving. Ook de Technische Universiteit Eindhoven werkt aan duurzaamheid en biodiversiteit. Zij hebben namelijk als doelstelling om in 2025 de meest duurzame campus van Europa te zijn. Om dit te realiseren, komen creatieve oplossingen zoals bijvoorbeeld zonnepanelen, 100% groene stroom en recyclebaar toiletpapier aan bod. Ook denkt de universiteit aan het plaatsen van insectenhotels en bijenkorven op de campus, het vervangen van grasmaaiers door schapen en het installeren van sensoren bij de wortels van bomen die signaleren wanneer een boom water nodig heeft.
Meer over ‘High Tech voor meer biodiversiteit rondom Dairy Campus’
Aan de slag met natuurinclusief bouwen
Of het nu wenselijk is om overal in Nederland schapen als grasmaaiers te gaan gebruiken laten we in het midden. Maar er zijn talrijke mogelijkheden om natuurinclusief bouwen vandaag nog te integreren en stimuleren in beleid en ruimtelijke besluiten. Ontwikkelaars kunnen geld besparen door op voorhand al goed na te denken over de toepassing en uitvoering van natuurinclusieve bouwmaatregelen en oplossingen bij nieuwe ontwikkelingen. Wij zien de kansen: nu de uitvoering nog.
Wil je nu zelf aan de slag met natuurinclusief bouwen op bedrijventerreinen? Op 2 november 2021 organiseert MVO Nederland een workshop waarin eigenaren van drie terreinen kennis en ervaringen uitwisselen. Samen stellen ze een transitie-agenda op en maken een persoonlijk plan van aanpak. Meer informatie vind je hier.
Annick van der Harten is werkzaam bij Catch Legal.
