Alles wat je moet weten over de CSRD & hoe die bijdraagt aan ons natuurlijk kapitaal
Laatst geupdate: donderdag 24 augustus 2023
De CSRD komt eraan. Dat houdt in dat bedrijven moeten rapporteren over hun impact op mens en milieu. Wat houdt de richtlijn in? En wat kan die concreet betekenen voor de natuur? Lees het hieronder.
1. Wat is de CSRD?
CSRD staat voor Corporate Sustainability Reporting Directive. In april 2021 nam de Europese Unie deze richtlijn aan. Er bestaan wel initiatieven op het gebied van duurzaamheidsverslaggeving, maar het ontbrak tot nu toe aan een verplichte rapportagestandaard die voor elk bedrijf geldt.
2. Wat houdt de richtlijn in?
Dat je als bedrijf verplicht moet gaan rapporteren op ESG, oftewel Environment, Social & Governance. Zo moet je inzichtelijk maken wat de impact is van jouw activiteiten op mens en milieu. Maar ook omgekeerd: welke duurzaamheidsrisico’s hebben impact op jouw organisatie?
Een belangrijk aspect van de CSRD is de rapportage over natuurlijk kapitaal. Dan kun je denken aan zaken als CO2-uitstoot of biodiversiteit.
Lees in dit artikel wat natuurlijk kapitaal precies is
3. Noem eens een voorbeeld van rapporteren over natuurlijk kapitaal
Neem bijvoorbeeld vervuiling of onttrekking van water. Grote kans dat je daar als chemiebedrijf een negatieve bijdrage aan levert. En die nieuwe fabriek die je wilt bouwen, welke invloed heeft die op de biodiversiteit in de buurt? Wat is het effect van jouw kunstmestgebruik? In hoeverre ben je als bedrijf opgewassen tegen overstromingen of hogere temperaturen? En hoe zoekt jouw bedrijf naar natuurlijke oplossingen om je tegen klimaatverandering te wapenen?
Maar er zijn natuurlijke ook positieve bijdragen aan natuurlijk kapitaal te rapporteren. Ben je als bedrijf bijvoorbeeld klimaatpositief? Of heb je zelfs een regeneratief businessmodel?
4. Er bestaat toch al zo’n soort richtlijn, in de vorm van NFRD?
Klopt. Deze nieuwe Europese verplichting voor duurzaamheidsrapportage is een uitbreiding van de bestaande Europese richtlijn rondom dit thema: de Non-Financial Reporting Directive (NFRD). De CSRD vervangt de NFRD.
5. Waarom is de deze richtlijn nodig?
Omdat we de wereld leefbaar willen houden en dat is niet mogelijk als bedrijven niet harder lopen voor duurzaamheid. Toekomstbestendig ondernemen is nodig en urgent.
Natuurlijk kapitaal moet net zo belangrijk worden als menselijk en financieel kapitaal. Het bedrijfsleven en de maatschappij zijn hier namelijk van afhankelijk. De landbouwsector kan niet bestaan zonder gezonde bodems, planten en dieren. De bouwsector is afhankelijk van bijvoorbeeld hout en metaal, de toeristische industrie van schone wateren en gezonde natuurgebieden en de chemiesector van fossiele en biobased grondstoffen. Als bedrijven zelf niet genoeg doen, moet het wettelijk verplicht worden.
Wat nog maar weinig mensen weten: meer dan 50% van onze wereldeconomie is afhankelijk van natuur en biodiversiteit (ter waarde van maar liefst $ 44.000 miljard!)
6. Geldt deze nieuwe richtlijn voor alle Europese bedrijven?
De CSRD gaat vanaf 1 januari 2024 gelden voor bedrijven die nu vallen onder de NFRD en vanaf 2025 voor grote bedrijven die daar nu niet onder vallen. Voor beursgenoteerde mkb-bedrijven geldt de CSRD vanaf 1 januari 2026.
7. Wanneer wordt een bedrijf als ‘groot’ aangemerkt?
Een bedrijf is groot als het voldoet aan minimaal twee van de drie onderstaande criteria:
Meer dan 250 medewerkers
Meer dan 40 miljoen euro omzet per jaar
Meer dan 20 miljoen euro op de balans
8. En niet-beursgenoteerde mkb’ers? Blijven die buiten schot?
Niet-beursgenoteerde mkb-bedrijven die niet aan 2 van de 3 criteria voldoen, vallen nu (nog) niet onder de CSRD. Wel kan het zijn dat grote bedrijven die moeten rapporteren, data moeten ophalen in hun hele waardeketen. Daar kunnen ook mkb’ers tussen zitten die de juiste informatie moeten aanleveren. Sowieso is het voor alle mkb-bedrijven nuttig om inzicht te hebben in hun impact en de risico’s ten aanzien van duurzaamheid. Dat is nodig om uiteindelijk een sterk en gezond bedrijf te runnen.
9. Het duurt nog even voordat de bedrijven hun rapportage moeten inleveren. Wanneer moeten bedrijven zich voorbereiden?
Sommige bedrijven moeten zich nu al voorbereiden op de richtlijn, zodat ze een jaar voor de startdatum kunnen beginnen met het verzamelen van de nodige data en het inrichten van de rapportage- en governancestructuur.
Over het algemeen hangt de hoeveelheid werk af van waar je staat; de duurzame koplopers zullen minder moeite hebben met de voorbereiding. Maar vooral bedrijven die nog niet eerder zo breed hebben gerapporteerd, moeten er veel tijd in steken. Inzet van verschillende functionarissen is daarbij essentieel.
Goed om te weten: binnen de richtlijn wordt gekeken naar bestaande rapportagestandaarden. Als je bijvoorbeeld al rapporteert via de GRI, een internationale standaard, dan scheelt dat tijd.
10. Wat gaat de CSRD uiteindelijk teweegbrengen?
De richtlijn gaat hopelijk een belangrijke bijdrage leveren aan de overgang naar een duurzame economie die werkt binnen de grenzen van de natuur en de maatschappij. Waarin bedrijven nog steeds gebruik kunnen maken van natuurlijke grondstoffen en kunnen vertrouwen op ecosystemen voor schoon water, lucht en een vruchtbare grond.
Hopelijk gaan bedrijven de rapportage niet zien als administratieve exercitie, maar als een tool om duurzaamheid echt te verankeren in de bedrijfsvoering. En daarop te sturen. Het gaat er niet meer om wat je als bedrijf met duurzaamheid kúnt doen, maar dat je ook echt een volledig duurzaam bedrijf wórdt. Ook zullen banken en financiële instellingen de impact van bedrijven op natuurlijk kapitaal gaan meenemen in hun kredietbeoordeling.
En dat allemaal is goed voor de samenleving en goed voor de bedrijven. Uiteindelijk hebben duurzame bedrijven immers betere financiële rendementen en hun kans op overleven is groter.
11. Hoe krijg je als bedrijf alvast wat inzicht in wat je te wachten staat?
Zodra je start met de CSRD, is het goed om snel inzicht te krijgen in de volwassenheid van je organisatie op het gebied van duurzaamheid. De Community of Practice van MVO Nederland start met een zelfbeoordeling op 4 kernelementen. Daar kun je ook mee aan de slag als je niet meedoet met de Community of Practice.
Community of Practice: aan de slag met CSRD
Wil je in jouw onderneming hulp met de implementatie van CSRD? Dat kan met de Community of Practice (CoP) van MVO Nederland, een reeks van vier bijeenkomsten waarin experts je voorbereiden op de richtlijn. Zij vertellen je wat de richtlijn inhoudt en wat er van jou wordt verwacht. Met peers wissel je ervaringen uit en breng je vervolgens versnelling binnen je bedrijf. Doe mee en leer welke stappen je nu moet nemen om je lange termijn doelen te behalen.
Update: Op dit moment is een groep bedrijven bezig in deze CoP. In september start een nieuwe serie sessies. Interesse? Er zijn nog een aantal plekken beschikbaar! Je kunt je nu opgeven via de website van MVO Nederland.
