Bij BASF willen ze een stap verder gaan

Hoe zorg je ervoor dat natuurlijk kapitaal een integraal onderdeel is van je bedrijfsvoering? In de reeks 'Het verhaal van' delen we persoonlijke ervaringen van bedrijven die natuurlijk kapitaal omarmen in hun bedrijf. Dit keer: Bas Gorissen, Global Program Manager Sustainable Vegetable Seeds bij BASF, het grootste multinationale chemieconcern ter wereld. Sinds 2019 maakt duurzaamheid een integraal onderdeel uit van de bedrijfsvoering. Het doel? In 2040 moet de CO2-uitstoot naar nul.

1. Wat betekent natuurlijk kapitaal voor jou?    

“Natuurlijk kapitaal is een enorm belangrijk onderdeel van onze core business. Dat zit hem enerzijds al in wat we doen: de veredeling van groentezaden. We brengen ook regelmatig nieuwe rassen op de markt, zoals tomaat of komkommer. Om de kwaliteit voor zowel teler als consument zo hoog mogelijk te krijgen zetten we in op het creëren van tomatenvarianten die resistenter zijn tegen bijvoorbeeld ziektes. Daarin spelen ecosysteemdiensten – en dus ons natuurlijk kapitaal – een essentiële rol. Wij zorgen met name goed voor water en bodem.

“De komende decennia moet ons agrarisch voedselsysteem een versnelde transformatie ondergaan om een groeiende bevolking van voldoende gezond en betaalbaar voedsel te voorzien. Tegelijkertijd moeten we de impact op de planeet verkleinen voor toekomstige generaties. Voor ons betekent dat bijvoorbeeld dat we eigenschappen (traits) van tomatenvarianten creëren die meer opbrengen per vierkante meter, beter resistent zijn tegen ziektes en veranderende klimatologische omstandigheden. Natuurlijk kapitaal speelt een belangrijke rol in deze ontwikkeling en verbetering.”

2. Waarom denk je dat natuurlijk kapitaal zo’n lastig thema is voor ondernemers binnen de chemiesector?  

“Ik denk dat we er meer onbewust dan bewust mee bezig zijn. Terwijl veel facetten van onze waardeketen wél gaan over dat natuurlijk kapitaal. Dat begint bij research & development waar we dus betere rassen creëren. Altijd op eigen terrein, in een kas of op een veld. Externe partijen produceren uiteindelijk de zaden, in Nederland maar ook in India of Zuid-Amerika. Als de zaden bij ons terug komen, checken we de kwaliteit en verwerken ze tot pallets – kleine pillen die je in zaadmachine stopt. Vervolgens zijn de zaden klaar voor distributie. In de verhalen die we over dit proces maken praten we over zonne-energie, schoon water en ledverlichting. Dat gaat allemaal over het gebruik of bescherming van natuurlijk kapitaal. Al realiseer je je dat dus niet altijd.”

3a. Hoe draagt jouw onderneming bij aan het natuurlijk kapitaal van de wereld?  

“Het grootste deel van de maatregelen die we nemen gaan over onze eigen operatie. We proberen energie te besparen en hernieuwbare energie te gebruiken. We doen onderzoek om efficiëntere processen te ontwikkelen en zo efficiënt mogelijk gebruik te maken van water, onder meer op akkers. Dat laatste doen we met driplines, waterslangen met gaten in de grond die rondom de wortels van de plant liggen. In Nederland is deze manier van bewatering al gebruikelijk, maar we stimuleren dit bij onze boeren in Ethiopië of Zuid-Amerika ook. Wij bieden de lokale boeren de driplines, zij betalen deze na een aantal jaar terug.”

“In Nederland vangen we regenwater op, dat we ontsmetten en gebruiken in kassen. Het niet-opgenomen water hergebruiken we wederom en slaan we op in grote tanks. In India zijn we meer bezig met wat de natuur ons biedt. We ploegen de akkers om ze te ontsmetten, waardoor je geen chemicaliën nodig hebt. Dit is een veel natuurlijkere manier. We nemen monsters om de bodemkwaliteit te meten en zijn daar heel bewust mee bezig.”

“Om onze bijdrage aan het natuurlijk kapitaal te beheren en te verbeteren en de negatieve effecten tot een minimum te beperken, is het van fundamenteel belang om meetbare transparantie te verkrijgen. Daarom hebben wij het concept ‘Value for society’ ingevoerd, waarin we impact langs de waardeketen kwantificeren en in geld omzetten – dus ook op de natuur.”

3b. Waar laat jouw onderneming nog kansen liggen om aan natuurlijk kapitaal te werken?

“We passen alle wettelijke normen toe, maar willen een stap verder gaan. Daarom passen wij onze productie aan om tegen 2050 een netto-uitstoot van nul te bereiken. Zeker op onze oudere vestigingen is hier nog te winnen door modernere tools en systemen te gebruiken. BASF zet ook meer en meer in op carbon farming.”

“Een ander belangrijk thema is biodiversiteit. We bepalen nu in proeven hoe de biodiversiteit op onze akkers is te verbeteren. Is het bijvoorbeeld mogelijk om de oppervlakte voor agrarisch gebruik terug te dringen om plaats te maken voor een bloemrijke akkerrand? En kunnen we daarmee even veel opbrengst genereren om de Europese consument van voedsel te voorzien?”

4. Hoe krijg je volgens jou natuurlijk kapitaal zo goed mogelijk verwerkt in je bedrijfsvoering?

“We zijn ervan overtuigd dat verantwoord gebruik van natuurlijk kapitaal boven ons uitstijgt als onderneming en belangrijk is voor de hele waardeketen. Daarom eisen we van onze leveranciers dat zij zich aan dezelfde principes houden. Als het om duurzaamheid gaat, moet iedereen een bijdrage leveren en dat kan niemand alleen.”

5. Wat is jouw gouden tip aan ondernemers in andere sectoren om aan de slag te gaan met dit onderwerp?  

“Het eerste wat bij mij opkomt is: start vandaag. Welke verbeteringen kun je doorvoeren ten gunste van natuurlijk kapitaal? En echt hoor, elk bedrijf kan dat. Belangrijk is om er in- en extern over te communiceren. Zo creëer je bewustzijn en het helpt je organisatie duurzamer te maken en iedereen er onderdeel van te maken.”