Kan een maaltijdbox natuurvriendelijk zijn? Boerschappen komt in de buurt.

Jullie doel is om producten voor de maaltijdboxen af te nemen van natuurinclusieve boeren. Is natuurinclusief het antwoord op jullie missie: een voedselketen die deugt?

“Ja, absoluut. Natuurinclusief of regeneratief, hoe je het wilt noemen. De weg ernaartoe is alleen weerbarstig. Wij werken actief samen met boeren die in een transitietraject zitten van regulier naar natuurinclusief. Dat zijn vaak jonge boeren die nog een hele carrière voor zich hebben, jongens en meisjes van rond de 28 jaar die klanten zoeken. Die zich niet kunnen vinden in de reguliere landbouw en een andere kant op willen. Laat ons die klant maar zijn.”

Dus de boeren waarmee jullie werken hoeven nog niet perfect te zijn?

“Nee, die tussenfase is juist interessant. We werken met boeren die al ver zijn, bijvoorbeeld biodynamisch produceren, maar ook met reguliere boeren die om willen schakelen.”

Zijn consumenten eigenlijk wel geïnteresseerd in natuurinclusief? Die zijn net een beetje gewend aan bio en moeten nu een andere kant op?

“Het is wel een moeilijk verhaal ja. En onze gemiddelde klant, Sanne met drie kids in een twee onder een kap, wil gewoon dat haar kinderen groentes eten. Ze hoeft niet te weten hoeveel wormen in de grond zitten waar die groentes uitkomen.

Veel mensen zijn helemaal niet bezig niet met bodem, water en lucht. Biologisch is iets bekender, al weten veel mensen ook niet wat dat betekent. Laat staan wat biodynamisch en regeneratief is. Dat is niet erg, want ze kunnen een leverancier kiezen die dat wel weet. Wij helpen ze graag daarmee.”

Hoe kun je de consument meer betrekken bij natuurinclusieve landbouw?

“Ik ben van oorsprong marketeer, ik heb campagnes gedaan voor foodmerken. Het is daarbij altijd belangrijk om een bepaald beeld over te brengen. Biologisch is schadebeperkend. Het is een prachtig uitgangspunt, maar heeft niet echt een droom in het verhaal. Regeneratieve landbouw heeft dat wel. Dat heeft iets utopisch, het spreekt tot de verbeelding. De combinatie is heel sterk: het geborgde van bio en de droom van regeneratief.

Uit trendonderzoeken blijkt dat mijn generatie een chronisch tekort heeft aan natuur. Wat je bij ons eet is onderdeel van de natuur. Van ons krijg je elke week een samenvatting van het seizoen. En voor zo’n aantrekkelijk manier van landbouw, zonder kunstmest, zonder chemie, daar willen mensen wel een hogere prijs voor betalen.”

Het biologische aanbod bij bekende supermarkten groeit. Hoe ver zijn ze met natuurinclusief inkopen?

“De meesten willen het lekker houden zoals het is. Want dat gaat prima. Er zijn geen grote partijen die durven over te stappen uit angst om hun marktaandeel te verliezen. Wat ook meespeelt is dat hun supply chains zo groot zijn. Als zij meer natuurinclusieve producten willen inkopen, geeft dat grote problemen in hun logistiek.”

Wat bedoel je daarmee?

"Als ik 300 komkommers of tomaten ophaal, dan maakt het me niet uit of het 22 of 24 kratten zijn. Voor grote supermarkten maakt dat wel uit . Zij halen pallets op waarin altijd precies evenveel stuks moeten zitten. Die maatvoering en optimalisatie is er ook bij appels en aardappels. Die moeten ongeveer even groot zijn zodat er steeds evenveel in een krat passen. Alleen, de natuur geeft helemaal niks om maatvoering. De natuur houdt er niet van om zich te laten commanderen. Afwijkende maten zijn er gewoon.”

Ver vooruit plannen
“De natuur levert ook niet het hele jaar door. Sommige supermarkten eisen dat wel. Zij plannen acties een jaar van tevoren die van toepassing zijn op alle winkels. En dat kan vaak niet zonder enorm gecontroleerde teelt. En dus wijken ze uit naar geïndustrialiseerde landbouw met een hoog voorspellend gehalte. Dat staat haaks op wat wij doen. Wij kijken twee weken vooruit en wat er dan beschikbaar is, plannen we in.”

Jullie zijn als kleine partij wel flexibeler, maar kun je een rol van belang spelen in het transitieproces voor boeren?

“We werken nauw samen met boerderijen, het zijn echt onze partners. Het is handig voor hen dat wij snel grotere volumes kwijt kunnen. We kunnen ad hoc schakelen, bijvoorbeeld door in een keer veel walnoten af te nemen. Dat past goed bij de natuur. Simpelweg omdat wij beslissen wat mensen eten. Mensen geven hun huishoudgeld aan ons en willen dat we daarmee goed inkopen. Dat doen we.

Wij kunnen en willen de prijzen betalen die deze boeren vragen. Alleen de volumes hè? Wij kopen voor 5 á 6 miljoen euro aan producten in per jaar. Daarmee kunnen we een paar boerderijen ondersteunen. Maar het volume moet omhoog. Als wij 0,7 procent van het totale volume van een boer inkopen, heeft het totaal geen zin. Maar met onze groei komt de impact.”

Wat werkt om andere partijen te motiveren om ook meer natuurinclusief in te kopen?

"Grote spelers zijn niet intrinsiek gemotiveerd, maar ze willen wel in natuurinclusief investeren als ze dreigen hun handel te verliezen. En dat is de basis van onze strategie. Nu is er bijna geen goed alternatief voor reguliere supermarkten. Je hebt Odin of Boerschappen en andere korte keten partijen zoals Hofweb, Streekboer, Rechtstreex en Ekoplaza een beetje. Maar als er uiteindelijk 5 of 6 grote partijen laten zien dat het wel kan, lukt het.

Toen Picknic de 50 miljoen euro omzet aantikte, werd de markt een beetje nerveus. Als er een goed werkend alternatief is, zijn mensen bereid om over te stappen. Als supermarkten zien dat er een new kid in town is die gevaarlijk wordt.”

Wat is jullie ambitie?

“In de afgelopen tien jaar zijn we uitgegroeid van sociaal experiment naar serieuze speler. Maar we willen veel meer inkoopvolume. Van elke euro omzet gaat 60 cent naar de boeren. Als wij dus €100 miljoen omzet halen, kunnen we met die €60 miljoen boeren helpen die het goede doen. Dan kunnen we ze helpen bij de omschakeling naar een biologisch regeneratieve teeltwijze.”

Wat zijn belangrijke geleerde lessen voor jullie?

“Gewoon gaan met oogkleppen op. Niet te veel naar mensen luisteren. Als je anders gaat boeren, word je uitgelachen. Dan loop je uit de kudde, dan ben je raar. Waarom zou je weglopen uit een systeem waarin je geld kunt verdienen?

Wat ook helpt: zeg hardop wat je droom is. Als je het eenmaal gezegd hebt, kun je niet meer terug.”