Missie: 1000 groene bedrijventerreinen in negen jaar

In negen jaar tenminste 1000 bedrijventerreinen transformeren naar groen, gezond, energie-efficiënt en klimaatbestendig. Dat is het doel van Werklandschappen van de Toekomst waarin verschillende organisaties samenwerken. “Grijpen we nu niet in, dan wordt de impact van klimaatverandering op bedrijventerreinen alleen maar groter", zegt initiatiefnemer Jelle de Jong op de website van Atlas Natuurlijk Kapitaal.

Toen IVN-directeur Jelle de Jong hoorde dat het kabinet 20 miljard uittrok om met het Nationaal Groeifonds de Nederlandse economie een impuls te geven, dacht hij direct aan de vergroening van bedrijventerreinen. Samen met dertig partijen -overheden, koepelorganisaties, bedrijven, bedrijventerreinen, onderwijsorganisaties, hoveniers en NGO’s- werkte hij aan het kennisprogramma Werklandschappen van de Toekomst. In 2022 maakte de ministerraad bekend dat zij 26 miljoen toekende aan het programma.

Deprimerende eilandjes
Volgens de Jong is het hard nodig om de betonnen, grijze en deprimerende eilandjes te transformeren tot natuurlijke werklandschappen. “Veel bedrijventerreinen zijn verouderd en niet toekomstbestendig”, zegt hij tegen Atlas Natuurlijk Kapitaal. “Ons klimaat verandert, zomers worden heter en regenbuien zijn heftiger.”

 “Door die verstening zijn bedrijventerreinen vaak hitte-eilanden. Als er niets verandert, kan de gemiddelde temperatuur op een zomerse dag op een bedrijventerrein in de toekomst stijgen tot boven de 40 graden Celsius. Bij heftige regenbuien kan het water niet wegvloeien. Daardoor is 87% van de 3.500 bedrijventerreinen gevoelig voor wateroverlast. Dit kan bedrijfsprocessen vertragen of zelfs stil leggen voor een of meerdere dagen.”

Groene daken en gevels
Gelukkig zijn er ook genoeg mogelijkheden om bedrijventerreinen te vergroenen en daardoor te verkoelen en zo water mee te bergen. Zo houdt een groen dak bijvoorbeeld 50 tot 70% van het regenwater vast. En gebouwen warmen minder snel op door schaduwwerking, groene daken en groene gevels. Door hier slim gebruik van te maken, kunnen ondernemers kosten besparen en risico’s voorkomen.

Win-win-win
Vergroening kan er volgens Jelle voor zorgen dat bedrijventerreinen meer onderdeel worden van de leefomgeving. Dat biedt kansen voor bedrijven en omwonenden, maar ook voor vastgoedeigenaren, werknemers en lokale overheden. “Verbind zo’n bedrijventerrein met de leefomgeving met wandel- en fietspaden, zet er horeca neer, bankjes en vergroen het”, stelt Jelle voor. “Fijn voor de mensen die er werken en/of die in de buurt wonen. Want groen werkt stressverlagend en heeft een positief effect op de mentale gezondheid.”

Bedrijven plukken ook vruchten van vergroening. “Bedrijventerreinen zijn in de afgelopen honderd jaar steeds meer naar de rand van steden verdreven”, aldus Jelle. “Mensen willen niet meer in van de buitenwereld afgesloten eilandjes werken. Een multifunctionele groene werkomgeving maakt het voor een bedrijf makkelijker om nieuwe werknemers aan te trekken.”

Meer biodiversiteit
Voor eigenaren van bedrijventerreinen biedt het ook voordelen. Atlas Natuurlijk Kapitaal schrijft dat uit onderzoek blijkt dat de vastgoedwaarde hoger wordt en de leegstand op kwalitatief goede bedrijventerreinen met bovengemiddeld veel groen lager is dan op versteende bedrijventerreinen. “En dat is weer mooi voor de gemeente. Want zo’n multifunctioneel gebied heeft een hogere toekomstwaarde.”

Veel bedrijventerreinen grenzen bovendien aan Natura 2000-gebieden. “Met ecologische verbindingen met deze gebieden zorg je voor meer biodiversiteit”, stelt Jelle. “En juist die staat onder druk in ons land.”